niedziela, 21 kwietnia 2013

Przelot ISS na tle tarczy Księżyca. 15-04-2013


Tak jak pisałem w ostatniej, niedzielnej relacji, Jeśli chodzi o fotografowanie Stacji Kosmicznej, pierwsze koty za płoty. W poniedziałek 15-04-2013 ISS znów przeleci nad moim domem a na dodatek o godz. 20:16 z mojego podwórka będzie widoczny przelot Stacji na tle Księżyca .
Tak więc najpierw postanowiłem nagrać  ten przelot a za 1,5 godziny jak ISS okrąży Ziemię spróbować jeszcze raz z fotografowaniem. Tym razem, nauczony doświadczeniem z niedzieli postanowiłem nie kombinować z ustawieniami w czasie, przelotu tylko ustawić ISO 1600 czas 1/1600s. Jak zaplanowałem tak zrobiłem.


Na początek chciałbym wyjaśnić skąd biorę informacje o tym, że akurat tego dnia i o tej porze będzie możliwość  obserwacji takiego przelotu. Otóż posługuję się w tym celu programem http://www.calsky.com/ jest to strona na której w łatwy sposób wprowadzamy dane punktu z którego prowadzimy obserwacje i program wylicza nam tranzyty ISS na tle Słońca,  Księżyca a nawet planet czy gwiazd.

Wchodzimy na stronę CalSky, klikamy w zakładkę  „User Site, Poland”.
W tym momencie pokazuje nam się mapa Google w której odnajdujemy swoją miejscowość i kursorem klikamy na punkt z którego będziemy prowadzili obserwacje. Dla przykładu kliknąłem na miejscowość Zatom i miejsce podwórko Pyrlandii, gdzie co pól roku odbywa się nasz zlot astronomiczny.

Gdy już mamy  zaznaczony punkt, zjeżdżamy na sam dół strony i klikamy „GO”.

Teraz mamy już potwierdzony punkt obserwacyjny dla którego program wykona niezbędne obliczenia.

Z powrotem wjeżdżamy na samą górę strony i klikamy w zakładkę „Satelites”.

Otworzy nam się kolejna strona, i tutaj klikamy na zakładkę ” Internat. Sapce Station ISS”.
Teraz otwiera nam się już tabela z obliczeniami. W lewym górnym rogu mamy tablicę z ustawieniami daty i  czasu.

Ustawiamy  datę i czas powiedzmy na dziś w moim przypadku było to 15-04-2013 godz. ustawiłem od 12:10 i zakładkę okresu czasu dla których program dokona obliczeń na 2 dni. Najczęściej mam ustawione na 10 dni do przodu, wtedy wchodząc na stronę CalSky od razu widzę czy w najbliższych 10 dniach jest szansa na tranzyt.


Teraz możemy przewinąć stronę nieco w dół aby ukazała nam się tabela przelotów.
I tutaj już widzimy, że dla mojego miejsca obserwacji, 15-04-2013 o godz. 20:16:22 (Zaznaczenie 1), mamy tranzyt ISS na tle tarczy Księżyca „Crosses the disk of Moon” (zazn 2).

 Separation=0.144* (zazn. 3) oznacza że Stacja przeleci 0,144 stopnia od środka tarczy. Czas przelotu to 0,81 sek (zazn.4). Odległość obserwatora do Stacji podczas tranzytu to 608,5km (zazn.5).

Możemy również podpatrzeć jak przebiega na mapie linia przelotu stacji i określić w jakim punkcie nieopodal naszego miejsca obserwacji, stacja przeleci odkładnie przez sam środek tarczy. W tym celu klikamy w zakładkę „Center Line” (zazn.6). Otwiera nam się kolejna mapka na której zaznaczone jest nasze miejsce obserwacji i linia wzdłuż której stacja przeleci przez środek tarczy.
Jak widzimy gdybym przeniósł się nieco na północ mógłbym zobaczyć jak ISS przelatuje dokładnie przez środek tarczy Księżyca. Ale niema to aż tak wielkiego znaczenia gdy odległość od środka jest tak nie wielka jak w tym przypadku 1,444*. Ma to znaczenie gdy w tabeli tranzytów zamiast „Crosses the disk of Moon” (zazn 2). Mamy, „Close”  czyli tranzyt nie będzie widoczny z naszego miejsca, ale gdzieś w pobliżu możemy taki tranzyt zaobserwować.Tutaj mamy to pokazane na przykładzie tranzytu na tle Słońca który będzie miał miejsce 30-04-2013.

Klikamy wtedy w zakładkę „Center Line” (zazn.6) i już mamy pokazaną linię przelotu. Możemy spakować sprzęt obserwacyjny, udać się w wyznaczone miejsce i cieszyć się widokiem Stacji mknącej na tle Księżyca czy Słońca. Zapraszam na krótki filmik ukazujący omawiany tutaj tranzyt z 15-04-2013 z godz. 20:16:22. Jeśli mamy dokładnie ustawiony zegarek  a panowie z NASA nie pokrzyżują nam planów podnosząc w ostatnich godzinach orbity Stacji o kilka kilometrów to możemy się spodziewać ze dokładnie w tej sekundzie ISS pojawi nam się w okularze teleskopu. Miałem już kilka takich przypadków ze orbita została zmieniona a program jeszcze nie miał najnowszych danych i tranzytu nie widziałem, ale to na szczęście rzadko się zdarza i w większości przypadków tranzyt udaje się zobaczyć czy zarejestrować. Na filmie Tranzyt ISS na tle Księżyca 15-04-2013 mamy pokazany moment przelotu a także moją pierwszą udana próbę sfotografowania mknącej po niebie Stacji. Gdy poprzedniego dnia zastosowałem zbyt długie czasy naświetlania, Stacja zarejestrowała się poruszona.

Tym razem, po podpięciu Canona 350D do ogniska głównego mojego Tała, zestroiłem dokładnie szukacz tak aby środek kadru w aparacie był dokładnie tam gdzie krzyżują się linie w szukaczu. Spróbowałem to zrobić z Jowiszem. Po zestrojeniu aparatu z szukaczem, ustawiłem w aparacie czułość  ISO  na 1600 a czas naświetlania 1/1600s. O wyznaczonej porze gdy stacja nadlatywała z zachodu ( tutaj korzystam ze strony http://www.heavens-above.com/) nakierowałem szukacz na nadlatujący punkt i gdy zbliżył się już do mnie tak, że Stacja była dość wysoko na niebie, zacząłem strzelać zdjęcia. Cały czas, prowadząc teleskop ręcznie, starałem się,  aby ISS podczas „strzału” znajdowała się jak najbliżej krzyżyka w szukaczu. Tym sposobem zrobiłem kilkanaście zdjęć i praktycznie na każdym, Stacja znalazła się w kadrze.

Prezentuje tu kilka zdjęć oczywiście są to cropy, bo jednak ISS to tylko punkt na niebie i nawet ogniskowa 1000mm nie pozwala uzyskać tu dużego obrazu Stacji.




Jak na pierwszą moją udaną próbę jestem zadowolony z wyniku i zachęcam wszystkich do podjęcia prób obserwacji i fotografowania tranzytów i przelotów Międzynarodowej Stacji Kosmicznej ISS.

Wszystkie moje próby z tranzytami można obejrzeć pod tymi linkami:                                                                                   http://www.youtube.com/watch?v=U_nNM_MyQpg

  http://www.youtube.com/watch?v=b78cu3JvV8E

  http://www.youtube.com/watch?v=DN0Vfk1pQBQ

  http://www.youtube.com/watch?v=vfmIfqmWYNc
  http://www.youtube.com/watch?v=gBpDwlt1cCk

  http://www.youtube.com/watch?v=94WgUpWeqE8

  http://www.youtube.com/watch?v=6LJ8YZiiJAA

                                                                                                                                                                           Mariusz Rudziński