Astrofotografia aparatem cyfrowym.

Każdy, kto w pewnym okresie swojego życia zafascynował się nocnym niebem, postanawia zakupić jakiś instrument którym można by zobaczyć więcej niż tylko to, co widać gołym okiem. W ten sposób stajemy się posiadaczami lornetki, następnie lunety lub teleskopu. Wszystko co obserwujemy tymi instrumentami zachwyca nas swoim widokiem. Zdajemy sobie też sprawę, że nie każdy człowiek może obserwować takie obrazy a niektórzy nawet nie wiedzą jakie wspaniałe obiekty otaczają naszą Ziemię. Wtedy przychodzi myśl: jakby tak zrobić zdjęcie? Można by podzielić się tym widokiem z bliskimi, przyjaciółmi, pokazać co mnie tak ciągnie do teleskopu w środku nocy gdy „normalni” ludzie smacznie śpią.

Większość osób rozpoczynających swoją przygodę z astrofotografią nie zdaje sobie sprawy, że to wcale nie takie proste przedsięwzięcie. Mogłoby się wydawać, że wystarczy przystawić aparat do okularu przez który spoglądamy w niebo i pstryknąć zdjęcie. Niestety sytuacja jest bardziej skomplikowana. Astroamatorzy, którzy od dłuższego czasu zajmują się swoim hobby posiadają aparaty tzw. lustrzanki lub specjalnie przystosowane do astrofotografii kamery ccd. Niestety taki sprzęt to,  dla wielu osób, dość duży wydatek  przez co zakup poważnego sprzętu staje się nieosiągalny. 

Nic straconego, na początek do pewnych celów wystarczy nam zwykła cyfrówka. Osobiście posługuję się Canonem A580.

Jest to typowy aparat kompaktowy. Ważne przy astrofotografii są czas naświetlania i czułość ISO. Canon A580 posiada możliwość zrobienia zdjęcia z czasem 15s. Jak na astrofoto jest to niewiele, ale i to może wystarczyć do niektórych zdjęć. Czułość, ISO, w tym kompakcie mieści się w zakresie od 80 do 1600. Im wyższa czułość tym więcej światła rejestruje się na matrycy aparatu. Jeśli chcemy bawić się w taką fotografię, nie ma sensu kupować aparatu z maksymalną czułością ISO 400 i np. najdłuższym czasem naświetlania 6sek. Lub aparatu, który w pełni automatycznie wybiera czas naświetlania i w ciemnościach strzela nam lampą błyskową. Tak zdjęcia gwiazd nie zrobimy. Najprostszym  sposobem zrobienia zdjęcia jest postawienie aparatu na statywie i wykonanie jednego długoczasowego zdjęcia (15sek przy iso 1600), np. jakiegoś gwiazdozbioru. Niestety na takim zdjęciu uwydatni nam się szum czyli niejednorodność ciemnych obszarów zdjęcia. Na przykładzie tej fotki widać ze niebo nie jest czarne tylko upstrzone różnokolorowymi plamkami, a gwiazd jest nie za wiele.

Aby uzyskać lepszy efekt musimy zrobić kilkanaście lub nawet kilkadziesiąt takich samych zdjęć z tego samego punktu i tego samego obszaru nieba. Następnie wszystkie zdjęcia umieszczamy w specjalnym programie np. Deep Space Stacker ( jak to zrobić możemy przeczytać TUTAJ ) i stackujemy. Stackowanie polega na nakładaniu poszczególnych zdjęć na siebie, przez co pojawia nam się więcej gwiazd a te które były już widoczne na pojedynczym zdjęciu uwydatniają się jeszcze bardziej. Ciemne tło również nakłada się na siebie przez co staje się bardziej jednorodne i gładkie. Stackowanie to długi temat na który należałoby poświęcić całą rozprawę.

W ten sposób możemy uzyskać, może niezbyt spektakularne ale jednak nasze własne pierwsze astro zdjęcia 

Tutaj mamy przykłady zdjęć wykonanych cyfrówką i stackowanych w DSSsie

Jowisz w Byku

Droga Mleczna

Cassiopeia i M31 nad domem

Orion

Byk i Plejady

Jeśli posiadamy teleskop sytuacja pozwala nam na fotografowanie takich obiektów jak Księżyc, Słońce i planety naszego układu słonecznego. Aby sfotografować Księżyc w całej okazałości nie wystarczy przystawić aparat do okularu. Obraz będzie niewyraźny, poruszony i kiepsko skadrowany.

Musimy zaopatrzyć się w prosty lecz niezbędny adapter

 służący do przymocowania aparatu i skierowania jego obiektywu w kierunku okularu teleskopu.

Gdy już mamy tak zamocowana cyfrówkę, możemy zacząć robić zdjęcia. Dopasowujemy zoom aparatu tak aby cały Księżyc mieścił nam się na wyświetlaczu aparatu. Jeśli widzimy tylko część obiektu może to oznaczać, że zastosowaliśmy okular o zbyt małej ogniskowej. Ja używam do tego okularu 24mm. Teraz postępujemy podobnie jak w przypadku gwiazdozbiorów lecz w związku z tym, że Księżyc jest bardzo jasnym obiektem czasy naświetlania muszą być dużo krótsze a ISO może być niższe. Osobiście stosuje ISO w zakresie od 80 do 200. Czas ok. 1/200s ale to trzeba ustalić metodą prób. Teraz robimy kilkanaście zdjęć które możemy po stackować, lecz już w innym programie służącym do składania zdjęć Księżyca i planet. W moim przypadku jest to program Registax. Program, składa zdjęcia w jedno bardziej wyraźne zdjęcie z wieloma nowymi szczegółami na powierzchni Księżyca. Tutaj mamy kilka zdjeć wykonanych właśnie ta metodą

Pierwsza kwadra 21-05-2010

Dwa dni po pierwszej kwadrze 24-04-2010

Pełnia 10-11-2011

Jeszcze inaczej wygląda sprawa gdy chcemy zrobić zdjęcie np. jakiegoś jednego krateru przy dużym powiększeniu, lub planety naszego układu słonecznego . Wtedy stosujemy okular o krótkiej ogniskowej np. 8mm. W aparacie podciągam zoom np. 4x i mamy cały krater na wyświetlaczu aparatu.

Zrobienie jednego zdjęcia znów nam nie wiele daje i to jest moment kiedy musimy zmienić metodę robienia zdjęcia. Zarówno do fotografowania kraterów na Księżycu jak i planet naszego układu musimy poznać termin ze slangu astro amatorów, „avikowanie”. Avikowanie czyli nagrywanie krótkiego filmu, obiektu który chcemy sfotografować. 
Opiszę to pokrótce na przykładzie Jowisza. Ustawiając cyfrówkę tak aby Jowisz znalazł się na jej wyświetlaczu włączamy nagrywanie filmu avi. Film taki powinien być nagrywany ok. 2 do 4 min. Tak przygotowany film umieszczamy w programie Registax który rozbija nam go na poszczególne klatki. W ten sposób uzyskujemy np. 3000 zdjęć Jowisza. Każde z nich jest nie wyraźne z niewielką ilością szczegółów.
Ale gdy program poskłada nam te wszystkie fotki w jedno zdjęcie, uzyskamy zadowalający obraz planety. 

Tutaj mamy pięknie zilustrowane jak zmienia się obraz planety w poszczególnych etapach obróbki.Zdjęcie pierwsze od lewej pokazuje jak wygląda Jowisz na pojedyńczej klatce z filmu. Środkowe, to Jowisz złożony z 3000 takich klatek. Trzeci, to obraz obrobiony w programie graficznym, tak aby zniwelować dominujący zielony kolor i uzyskać bardziej realistyczny obraz planety. 

Kilka innych planet naszego układu słonecznego sfotgrafowane cyfrówką i obrobione w Registaxsie

Merkury 04-03-2012

Wenus 22-04-2012

Wenus 09-09-2012

Wenus 14-11-2010

Mars 05-03-2012

Jowisz

Jowisz

Saturn 17-05-2012

Saturn

Planeta Uran

Tak więc, jak widzimy, aby zapoczątkować swoją przygode z fotgrafowaniem otaczającego nas kosmosu, możemy posłużyc się apratem dostępnym dla każdego.

Na koniec jeszcze bonus;) przelot ISS na tle tarczy Słońca

I Księżyca

Zachęcam zatem do eksperymentowania, bo przynosi to wielką satysfakcję a po czasie można nazbierać pieniążków na lepszy sprzęt i zająć się astrofotografią  na poważnie.

                             

                                                                Mariusz Rudziński